Τα παιχνίδια με τον εκλογικό νόμο…

Είναι περίεργο σε περίοδο οικονομικής κρίσης και διεθνούς αναταραχής σε μία χώρα βασανισμένη από μακροχρόνια ύφεση, οι πολιτικοί της, να θέτουν στην κύρια ατζέντα των συζητήσεων τη διαμόρφωση του εκλογικού νόμου. Οι επικοινωνιολόγοι, σαφώς πιστεύουν ότι με τον τρόπο αυτό κατευθύνουν την οπτική γωνία των πολιτών και των συζητήσεών τους, εκεί που επιθυμούν και προπαντός μακριά από τα προβλήματα της καθημερινότητας του κάθε πολίτη. Τα έξι χρόνια όμως της κρίσης, έχουν εκπαιδεύσει πλέον τους πολίτες και τους επιτρέπουν να έχουν σαφή κριτική σκέψη, σε γεγονότα και πράγματα. Ο αγώνας για την καθημερινότητα είναι αδύνατον να σβηστεί με πυροτεχνήματα.

Εκλογές - Σύνταγμα

Αλλά ας επανέλθουμε στο θέμα αλλαγής του εκλογικού νόμου, αναγκαστικά, αφού οι πολιτικοί μας άρχισαν ήδη τη συζήτηση. Καταρχήν, οφείλουμε όλοι να αποδεχθούμε ή και να καθορίσουμε τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τον εκλογικό νόμο. Το ισχύον Σύνταγμα ( αναθεώρηση 2008) θέτει ορισμένες συνταγματικές εκλογικές αρχές: της καθολικής ψηφοφορίας, της ισότητας της ψήφου, της άμεσης ψηφοφορίας, της μυστικότητας της ψήφου, της υποχρεωτικότητας της ψήφου, της αυτοπρόσωπης άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, της ταυτόχρονης διενέργειας των βουλευτικών εκλογών και για τη ψήφο των εκτός επικρατείας πολιτών ( αυτό απαιτεί την έκδοση νόμου).

Ο ισχύον εκλογικός νόμος (Ν.3636/2008 του Π. Παυλόπουλου), καταρχήν προβλέπει, την πολυσυζητημένη παραχώρηση στο πρώτο κόμμα πενήντα (50) επιπλέον εδρών, ενώ επίσης δυσχεραίνει ιδιαίτερα, τις προεκλογικές συνεργασίες κομμάτων και ευνοεί τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης. Άρα οι πολιτικοί στην Ελλάδα πρέπει να αποφασίσουν με σαφήνεια εάν επιθυμούν την αυτοδυναμία του πρώτου σε ψήφους κόμματος ή αποδέχονται τη δημιουργία συνεργασιών κομμάτων. Η αποδοχή ή όχι της αρχής αυτής θα οδηγήσει τη Βουλή στην ψήφιση της τροποποίησης ή ενός νέου εκλογικού νομού σχετικά με την κατανομή ή όχι επιπλέον εδρών και τον αριθμό τους.

Ως προς τις εκλογικές περιφέρειες ο νόμος προβλέπει ότι  από τους συνολικά 300 Βουλευτές οι 288 εκλέγονται σε εκλογικές περιφέρειες. Οι υπόλοιποι 12 εκλέγονται από δεσμευμένο συνδυασμό (λίστα) για όλη την επικράτεια και ονομάζονται βουλευτές Επικρατείας. Η Ελλάδα διαιρείται σε 57 εκλογικές περιφέρειες. Κάθε πρώην νομός αποτελεί μια εκλογική περιφέρεια με εξαίρεση τους πρώην νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης. Ο Αττικής διαιρείται σε πέντε εκλογικές περιφέρειες: την Α' Αθηνών, τη Β' Αθηνών, την Α' Πειραιώς, τη Β' Πειραιώς και την Αττικής και ο  Θεσσαλονίκης διαιρείται σε δύο εκλογικές περιφέρειες: την Α' Θεσσαλονίκης και τη Β' Θεσσαλονίκης.

Κοινοβούλιο

Η συμφωνία των πολιτικών κομμάτων καταρχήν θα πρέπει να ρυθμίζει τον αριθμό των βουλευτών, τον τρόπο εκλογής και τον αριθμό των εκλογικών περιφερειών. Επίσης η νέα ρύθμιση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της και το νέο αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας (Περιφέρειες και Δήμοι). Ο τρόπος εκλογής αποτελεί ένα σοβαρό θέμα ανάλογα με το σύστημα το οποίο θα επιλεγεί, ο ισχύον σταυρός προτίμησης, η λίστα ή και ο συνδυασμός τους, αλλά και το εκλογικό μέτρο (σήμερα είναι διαφορετικό σε κάθε εκλογική περιφέρεια). Η αντιπροσωπευτικότητα και η καταπολέμηση των δοσοληψιών, υποψηφίων βουλευτών και των ψηφοφόρων τους, αποτελεί επίσης ένα θέμα.

Τέλος ο ισχύον νόμος προβλέπει ότι για να εισέλθει ένας συνδυασμός (κόμμα, συνασπισμός κομμάτων ή και μεμονωμένος υποψήφιος) στο Κοινοβούλιο, πρέπει να λάβει ποσοστό τουλάχιστον 3% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων της επικράτειας (Άρθρο 5 του Ν.3636/2008). Στα έγκυρα δε συμπεριλαμβάνονται τα λευκά ψηφοδέλτια(!). Η διάταξη αυτή σαφώς αλλοιώνει την ανόθευτη απλή αναλογική, αλλά συγχρόνως αποτρέπει την παρουσία στη Βουλή πολλών μικρών κομμάτων «διαμαρτυρίας». Ο περιορισμός αυτός της εισόδου στο Κοινοβούλιο ισχύει στα περισσότερα κράτη, ιδιαίτερα της Ευρώπης και στο νέο εκλογικό νόμο θα πρέπει να αποφασισθεί ξεκάθαρα η τύχη του.

Εκλογική διαδικασία

Είναι κατανοητό από τη μικρή ανάλυση την οποία επιχειρήσαμε, ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου, δεν είναι μία απλή διαδικασία η οποία εξαντλείται στην αρθρογραφία και στα παράθυρα των τηλεοπτικών σταθμών. Απαιτείται να υπάρχει ξεκάθαρη και σαφή θέση του κάθε κόμματος ως προς το εκλογικό σώμα, το εκλογικό μέτρο, τις εκλογικές περιφέρειες, τον τρόπο εκλογής, τον αριθμό των βουλευτών και αν απαιτείται και ποιο ποσοστό για είσοδο στο Κοινοβούλιο. Το θέμα είναι αρκετά σοβαρό και ρυθμίζει τον τρόπο λειτουργίας της Ελληνικής Δημοκρατίας, άρα θα πρέπει και οι πολιτικοί μας να επιδείξουν την πρέπουσα σοβαρότητα αποφεύγοντας  τη λύση του με κομματικά οφέλη..

Η τελική επιλογή σαφώς πρέπει να αποτελεί σύγκλιση πολλών απόψεων, άλλωστε απαιτούνται 200 ψήφοι βουλευτών για να εφαρμοστεί στην επόμενη εκλογική διαδικασία. Ίσως έφθασε η χρονική περίοδος κατά την οποία οι Έλληνες πολιτικοί θα μάθουν, να συζητούν και να συνεννοούνται μεταξύ τους. Διότι η άποψη, του ή όλα ή τίποτε, έχει πάψει να ισχύει προ πολλού σε όλο το δημοκρατικό κόσμο, άρα η σύγκληση και η συναίνεση θα πρέπει να γίνει κτήμα και των Ελλήνων πολιτικών. Η ιστορία μας θα πρέπει ήδη να μας έχει διδάξει όλους, για το όσα πετύχαμε ενωμένοι και το πόσα αντίστοιχα χάσαμε από την κατάρα της διάσπασής μας από πολλές και διάφορες αιτίες.