«Και εις άλλα, … με υγείαν», Εμείς….

Η  πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών προξένησε διπλή ζημία σε εκατοντάδες χιλιάδες μετόχους, αλλά και στους Έλληνες φορολογούμενους. Ως γνωστόν οι ελληνικές τράπεζες είχαν ανακεφαλαιοποιηθεί το 2013 με 28,6 δισ. ευρώ (25 δισ. από το ΤΧΣ και 3,6 δισ. ευρώ από ιδιώτες). Το 2014 έγινε νέα ανακεφαλαιοποίηση όπου συμμετείχαν αποκλειστικά ιδιώτες με 8,3 δισ. ευρώ. Δηλαδή, μιλάμε για ενίσχυση της ρευστότητάς τους μέσα σε δυο χρόνια της τάξης των 37 δισ. ευρώ. Το 2015, τα διάφορα ξένα fund, τα οποία με μεγάλη προθυμία κάλυψαν προσφάτως τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, μόλις με την καταβολή 6-7 δισ. ευρώ απέκτησαν τον έλεγχο των συστημικών τραπεζών. 

Με τα 25 δισ. που είχε συνεισφέρει το ΤΧΣ στην ανακεφαλαιοποίηση το 2013 είχε αποκτήσει το 83,7% της Alpha Bank, το 95% της Eurobank, το 84,4% της Εθνικής και το 81% της Τραπέζης Πειραιώς. Το αρχικό σχέδιο ήταν, όταν εξυγιαίνονταν οι τράπεζες και επέστρεφαν στην κανονικότητα, το ΤΧΣ να πωλούσε τις μετοχές του σε ιδιώτες επενδυτές και τα χρήματα να επέστρεφαν στο κράτος το οποίο τα δανείστηκε για να σώσει τις τράπεζες και την οικονομία γενικότερα. Μετά την πρόσφατη επιτυχή ανακεφαλαιοποίηση, η συμμετοχή του ΤΧΣ στις τέσσερις συστημικές τράπεζες έχει περιοριστεί περίπου στο 11% για την Alpha Bank, στο 2,4% για την Eurobank, στο 33% για την Εθνική και στο 22% για την Τράπεζα Πειραιώς.

Ενώ όλοι σχεδόν οι Έλληνες πολίτες δυσκολεύονται να καταβάλουν περί τα 2,5-3 δισ. το χρόνο των φόρων του ΕΝΦΙΑ, λόγω άστοχων χειρισμών (!) χάνονται σε 6-9 μήνες μόνο από τις τράπεζες, το ισοδύναμο του ΕΝΦΙΑ δέκα ετών. Οι απώλειες που έχουν υποστεί οι Έλληνες ως δανειστές του ΤΧΣ ή ως μέτοχοι των τραπεζών δεν περιορίζονται στα κεφάλαια του ΤΧΣ. Από τις τράπεζες έχουν αποσυρθεί μόνο το 2015 περί τα 40 δισ. ευρώ τα οποία δεν εμφανίζουν διαθέσεις επιστροφής. Όλοι θα πρέπει τώρα να αποπληρώσουμε ένα πρόσθετο χρέος, επί πλέον των 10 δισ. ευρώ, το οποίο θα είχαμε αποφύγει εάν η οικονομία συνέχιζε την πορεία εξόδου από την ύφεση, στην οποία αυτή είχε εισέλθει το 2014, αλλά εκτροχιάστηκε αναιτίως το 2015.

Ήταν αναγκαίο αυτή να γίνει δια της μεθόδου του book building που επιλέχθηκε; Τα ξένα funds το απαίτησαν για να εισφέρουν στα κεφάλαια του τραπεζικού μας συστήματος και εμείς τους το δώσαμε. Το δίλλημα ήταν ότι διαφορετικά ορισμένες τράπεζες θα κινδύνευαν είτε να διαιρεθούν σε good και bad bank, είτε να ανακεφαλαιοποιηθούν με κούρεμα των καταθέσεών τους. Και στις δυο περιπτώσεις, η μεν επιστροφή των καταθέσεων θα ήταν πλέον ανέφικτη, καθώς τα capital controls δεν θα αίρονταν στο άμεσο μέλλον, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτη και η επιστροφή στην ανάπτυξη, η δε παραπαίουσα επί μακρόν ελληνική οικονομία δεν θα άντεχε ένα τέτοιο σοκ, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα λειτουργούσε ως χαριστική βολή.

Ο επιλεχθείς τρόπος ανακεφαλαιοποίησης και οι συνέπειές του, συνιστούν την πρώτη ορατή και ίσως ανεπανόρθωτη ζημία της ελληνικής οικονομίας. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν αυτήν τη στιγμή περί τα 107 δισ. ευρώ κόκκινα δάνεια. Από τα δάνεια αυτά το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά επιχειρηματικά δάνεια. Οι περισσότερες από τις επιχειρήσεις αυτές που δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους σίγουρα θα αλλάξουν χέρια αντί πολύ χαμηλού τιμήματος. Οι υπόλοιπες βλαβερές συνέπειες που η ανακεφαλαιοποίηση έχει προκαλέσει, θα αποκαλύπτονται σταδιακά το επόμενο διάστημα, καθώς θα μετατρέπονται σε ύφεση και θα απαιτούν τη λήψη νέων μέτρων για να καλυφθεί το νέο δημοσιονομικό κενό.

 Οι Ευρωπαίοι…

Το τελευταίο που τους ενδιαφέρει αυτή την χρονική περίοδο, είναι αν έχασαν οι επενδυτές τις συμμετοχές τους στο κεφάλαιο των ελληνικών τραπεζών ή αν ο ελληνικός λαός θα κληθεί να πληρώσει περισσότερο χρέος περισσότερο από το αναγκαίο. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι αποκαλυπτική της ευρωπαϊκής αδιαφορίας για το πραγματικό αποτέλεσμα της διάσωσης και τους όρους επίτευξής του. «Αν καταφέρουν να σωθούν οι Έλληνες κάτω απ’ αυτές τις ακραίες συνθήκες διάσωσης, καλώς. Αν όχι, πάλι καλώς.» Τελευταία δε, οι όροι διάσωσης της χώρας έπαψαν πλέον να διαμορφώνονται στο τραπέζι της ευρωζώνης, στο οποίο τυπικά είμαστε μέλη, για να μεταφερθούν στο τραπέζι της διεθνούς πολιτικής, στο οποίο εμείς δεν συμμετέχουμε

Περιμένουμε, λοιπόν, με αγωνία τις όποιες αποφάσεις των ξένων κύκλων. Και είμαστε βέβαιοι ότι αυτή τη φορά θα μας τις επιβάλουν χωρίς κανένα δισταγμό ή δεύτερη σκέψη οποιοδήποτε μέτρο, οικονομικό, πολιτικό ή άλλο, τυχόν κρίνουν ότι είναι προς το συμφέρον τους προκειμένου ν’ αντιμετωπίσουν την οικονομική, πολιτική αλλά και την πίεση από την τρομοκρατία που δέχονται. Εάν μάλιστα τους συμφέρει να μας χρησιμοποιήσουν ως αποδιοπομπαίο τράγο, δεν θα χρειαστεί να το σκεφτούν ή να προσπαθήσουν και τόσο πολύ. Είμαστε ιδανικοί για το ρόλο αυτό υπό τις επικρατούσες συνθήκες. Η πολιτική ελίτ η οποία κυβερνά αυτό τον τόπο απέδειξε περίτρανα – σε όλο το πολιτικό της εύρος –  ότι είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων.

Και το τελικό…

 Ποιος, άραγε, θα διαχειριστεί αυτές τις συνθήκες στο εκρηκτικό περιβάλλον που βιώνουμε το διάστημα αυτό εντός και εκτός της χώρας; Στην κυβέρνηση εξακολουθούν να πιστεύουν πως η δημιουργία αναπτυξιακής τράπεζας χωρίς κεφάλαια (!), δύναται με στοχευμένες κινήσεις να ανατάξει την οικονομία. Η Αξιωματική Αντιπολίτευση βρίσκεται σε κατάρρευση (!) και δεν  λειτουργεί πλέον ως συνταγματικό αντίβαρο. Τέλος, απομένει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για να αναλάβει πρωτοβουλίες, που ίσως δεν περιγράφονται στο Σύνταγμα, αλλά τις οποίες επιτάσσουν οι παρούσες δύσκολες για τη χώρα μας καταστάσεις. Αναμένουμε, συνεπώς, να δούμε τις πρώτες εξελίξεις και από την προσεχή συνάντηση των πολιτικών αρχηγών μαζί του.

Βόρειος