Η οικονομική ανάπτυξη και ευημερία της Ελλάδας

Στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία και στον οικονομικά διασυνδεδεμένο κόσμο των ημερών μας, όταν κρυολογεί η Κίνα, φτερνίζεται η Αμερική και η Ευρώπη. Παράλληλα θεωρητικά η κοινωνική και οικονομική ευημερία, η ανάπτυξη και η απασχόληση σε μια χώρα της  Δυτικής Ευρώπης,  είναι εξασφαλισμένη αν ανήκει σε μια προηγμένη, ολοκληρωμένη, οικονομική και νομισματική ένωση, όπως είναι η ΕΕ και η Ευρωζώνη του σήμερα.

Η ΕΕ και Ευρωζώνη, πάρα τις όποιες ατέλειες τους κυρίως όσον αφορά την αρχιτεκτονική τους, όπως η απουσία της πολιτικής ενοποίησης και της κοινής εξωτερικής πολιτικής ως προς την ΕΕ, καθώς και η πλήρη απουσία κοινής δημοσιονομικής πολιτικής (με εξαίρεση την κοινή νομισματική πολιτική και των κοινών κανόνων τραπεζικής εποπτείας) ως προς την Ευρωζώνη, παραμένουν σήμερα το πιο ολοκληρωμένο οικοδόμημα κρατών – μελών στον κόσμο, σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη οικονομική Ένωση χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι περισσότεροι αναλυτές και πολιτικοί έχουν αποδεχθεί τα λάθη των τελευταίων ετών από την πλευρά της ΕΕ και της Ευρωζώνης ως προς την αργή αντιμετώπιση της κρίσης και της διάσωσης της Ελλάδας στο πλαίσιο του πρώτου χρηματοδοτικού πακέτου στήριξης  (που πολλαπλασίασε το τελικό κόστος της), αλλά και της αργοπορημένης σύστασης των μόνιμων ευρωπαϊκών μηχανισμών και εργαλείων άμυνας έναντι των οικονομικών κρίσεων, που τώρα υφίστανται σε πλήρη λειτουργία ( όπως EFSF, ESM, πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ).

            Η αργοπορία κυρίως της Ευρωζώνης ως προς την αντιμετώπιση της κρίσης, σε συνδυασμό με το εσφαλμένο μείγμα οικονομικών πολιτικών που εφαρμόστηκε αναγκαστικά σε όσα κράτη – μέλη επιζήτησαν το δανεισμό μέσω αυτής, λόγω αδυναμίας εξεύρεσης κεφαλαίων στις αγορές, οδήγησε σε ύφεση (κυρίως στην περίπτωση του προγράμματος της χώρας μας). Για την Ελλάδα, δεδομένης της ανυπαρξίας εναλλακτικών λύσεων αλλά και του αποκλεισμού της από τις αγορές ομολόγων, ίσως το ευρωπαϊκό οικοδόμημα να εξακολουθεί  να αποτελεί ακόμη και σήμερα το ασφαλέστερο αλλά και το μοναδικό αξιόπιστο οικονομικοπολιτικό καταφύγιο.

Σχετικά με τον τρόπο ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, αξίζει να τονιστεί ότι μια οικονομία γενικότερα, αλλά ιδιαίτερα εντός της ΕΕ/Ευρωζώνης, μπορεί να αναπτυχθεί αποτελεσματικά με τους ακόλουθους βασικούς τρόπους ή και με συνδυασμό αυτών:

1. Δανεισμός από τις διεθνείς χρηματαγορές          
2. Τόνωση της εγχώριας ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών
3. Αύξηση των δημόσιων επενδύσεων        
4. Αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων        
5. Αύξηση των εξαγωγών και του τουρισμού          
6. Αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων και προγραμμάτων της      ΕΕ/Ευρωζώνης.    

         Βασική προϋπόθεση επιτυχίας για όλους  τους ως άνω τρόπους είναι η ομαλή λειτουργία του εθνικού τραπεζικού συστήματος, ακόμα και αν αυτό απαιτήσει όπως στην περίπτωση της χώρας μας  την επανασύσταση του. Δεδομένου, ότι στην παρούσα χρονική στιγμή, οι τρεις πρώτοι παραπάνω τρόποι ως προς την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, ελάχιστα μπορούν να συνεισφέρουν με την επικρατούσα οικονομική συγκυρία,  απομένουν οι τρεις τελευταίοι, οι οποίοι θα επιδράσουν θετικά, μόνο με τον όρο επίτευξης άμεσης συμφωνίας, ώστε να σταθεροποιηθεί πλήρως το οικονομικό κλίμα και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών, των επιχειρήσεων και των επενδυτών.

Προκειμένου να γίνει σαφές ότι η ευημερία της ελληνικής οικονομίας, μπορεί να επιτευχθεί πιο αποτελεσματικά μέσα από την ΕΕ και την Ευρωζώνη, ας αναλύσουμε καταρχήν τη δανειακή συμφωνία (μνημόνιο), η οποία μας προτείνεται από όλους τους δανειστές μας (κράτη – μέλη της ΕΕ και ΔΝΤ). Αδιαπραγμάτευτος όρος όλων των δανειακών συμφωνιών  αποτελούσε το τέλος των ελλειμμάτων στο ελληνικό Κράτος (Δημόσιο), η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος και φυσικά η αποπληρωμή (εξυπηρέτηση) του χρέους. Η όποια διαπραγμάτευση διαχρονικά γίνεται για να διευκρινισθούν οι πολιτικές που εφαρμοζόμενες θα οδηγήσουν τη χώρα σε επίτευξη των στόχων αυτών.

Οι πολιτικές προτείνονται από την εκάστοτε ελληνική Κυβέρνηση και οι Δανειστές (θεσμοί σήμερα) αποφασίζουν αν αυτές συνάδουν με τους στόχους. Παράλληλα και οι δανειστές αυτοτελώς προτείνουν μέτρα τα οποία κατά την άποψή τους θα είναι πιο αποτελεσματικά. Η τελική συμφωνία των δύο πλευρών πάντοτε στηρίζεται στην επίτευξη ποσοτικών, άρα και μετρήσιμων στόχων, οι οποίοι μετά την αποδοχή τους από τους δανειστές, για την δημοκρατική τους επίφαση ψηφίζονται από τη Βουλή των Ελλήνων. Το πρόβλημα της ελληνικής πλευράς διαχρονικά εμφανίζεται στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων πολιτικών, οι οποίες τελικά δεν εφαρμόζονται είτε λόγω αστοχιών της κυβερνητικής μηχανής, είτε λόγω παρεμβάσεων από ισχυρές εγχώριες ομάδες συμφερόντων, είτε ακόμη στην χειρότερη περίπτωση λόγω της ανικανότητας του ίδιου του πολιτικού προσωπικού της χώρας.

Μέχρι σήμερα η ελληνική πλευρά έχει καταφέρει να μειώσει τις δαπάνες του Κράτους με τη μείωση των μισθών και συντάξεων, αλλά ιδιαίτερα με την υπέρμετρη αύξηση της φορολογίας. Όλο αυτό το πλέγμα των συμφωνηθέντων ρυθμίσεων έχει οδηγήσει την ελληνική οικονομία σε ύφεση, επέβαλε τον περιορισμό της κίνησης των κεφαλαίων, οδήγησε τα περισσότερα νοικοκυριά σε φτωχοποίηση και τις επιχειρήσεις σε μαρασμό και λουκέτα. Θα πρέπει ίσως να αναζητηθεί ένα διαφορετικό μίγμα για τον περιορισμό των δαπανών του Κράτους, το οποίο να στηρίζεται στον περιορισμό και νοικοκύρεμα του Δημοσίου Τομέα, με πάταξη της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής, αλλά και με αύξηση των αρμοδιοτήτων και των πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σε διαφορετική περίπτωση θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε σε ένα σπιράλ συνεχούς ύφεσης.

Η οικονομική πρακτική αναφέρει ότι για την εν γένει ανάπτυξη μιας χώρας απαιτούνται σταθερό οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Η Ελλάδα ως ευρωπαϊκή χώρα και μέλος της ΕΕ/Ευρωζώνης διαθέτει σταθερό πολιτικό περιβάλλον, άρα το πρόβλημα της εστιάζεται στο αντίστοιχο οικονομικό. Εφόσον οι πολιτικοί μας επιθυμούν την ευημερία της χώρας,  θα πρέπει να φροντίσουν το ταχύτερο δυνατόν, ώστε το οικονομικό περιβάλλον της να γίνει επενδυτικά αρεστό και ελκυστικό, και αυτό να γίνει γνωστό στο εσωτερικό, αλλά ιδιαίτερα και στο εξωτερικό. Παράλληλα, οφείλουν να πείσουν με την εκπόνηση και παρουσίαση ρεαλιστικού σχεδίου τους δανειστές μας, ότι αυτή είναι η μόνη λύση, διαφορετικά η χώρα θα οδηγηθεί σε αχαρτογράφητα μονοπάτια, με ότι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον της και τους κατοίκους της.